دبیرکل فدراسیون طیور ایران در جریان تور رسانه‌ای سازمان دامپزشکی:
دبیرکل فدراسیون طیور ایران اعلام کرد که با توجه به الزامات قانونی جدید و چالش‌های اجرایی صنعت، فصل تازه‌ای در ساماندهی بازار تخم‌مرغ و مرغ در کشور گشوده شده است. این اظهارات در حاشیه تور رسانه‌ای سازمان دامپزشکی کشور برای بازدید از واحدهای بسته‌بندی فرآورده‌های خام دامی، با همکاری سازمان نظام دامپزشکی، صورت گرفت.
اجرای بند ۷۱ قانون برنامه هفتم؛ تکلیف قانونی بسته‌بندی
فرزاد طلاکش، دبیرکل فدراسیون طیور، با استناد به بند ۷۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت، بر لزوم بسته‌بندی تمام محصولات کشاورزی تأکید کرد. وی خاطرنشان ساخت: «این بند، دولت را مکلف به شناسنامه‌دار و بسته‌بندی کردن کلیه محصولات کشاورزی کرده و این الزام قانونی، به مناقشات صنفی و مصلحت‌اندیشی‌های گذشته پایان می‌دهد.»
طلاکش افزود: «دیگر نمی‌توان توجیهی برای عدم بسته‌بندی تخم‌مرغ بر اساس منافع صنفی یا مقاومت‌های سنتی متصور شد. امروز، رعایت بهداشت و بسته‌بندی فرآورده‌های خام دامی یک تکلیف قانونی و یک ضرورت ملی است.»
عبور موقت از زیان تولید در ۵ ماه نخست سال
دبیرکل فدراسیون با اشاره به زیان سنگین مرغداران در پنج ماهه اول سال جاری، تصریح کرد که در این دوره، قیمت فروش تخم‌مرغ کمتر از ۵۰ درصد قیمت تمام‌شده برای تولیدکننده بود. به گفته وی، تنها با حمایت‌های دولتی از قبیل تسهیل صادرات و خرید حمایتی با نرخ حداقل ۴۰ هزار تومان بود که تولیدکنندگان توانستند از بحران مالی عبور کنند.
طلاکش اضافه کرد: صادرات بیش از ۵۵ هزار تن تخم‌مرغ و افزایش تقاضا در فصل پاییز، به‌ویژه از سوی صنایع غذایی، موجب جمع‌آوری مازاد تولید و تنظیم نسبی قیمت‌ها در مبدأ شد.
بی‌ثباتی و تضاد قیمتی در بازار مصرف
این مقام صنفی ضمن انتقاد شدید از نبود ثبات قیمتی در بازار مصرف، اظهار داشت: «مشاهده می‌شود که در یک محله، سه فروشگاه برای تخم‌مرغ سه قیمت متفاوت اعمال می‌کنند. این وضعیت اجحاف در حق مصرف‌کننده است، در حالی که تخم‌مرغ شناسنامه‌دار از برندهای مختلف در استان‌ها، قیمت واحدی دارد و این شفافیت، راهکار اصلی کنترل بازار است.»
وی اذعان داشت: «قیمت فعلی تخم‌مرغ در مرغداری‌ها با واقعیت‌های تولید مطابقت دارد، اما متأسفانه در بازار مصرف، شاهد بی‌ثباتی و عدم کنترل بر قیمت‌ها هستیم.»
هشدار درباره بحران تأمین نهاده‌های دامی
دبیرکل فدراسیون طیور در بخش دیگری از صحبت‌های خود هشدار داد که اگر مشکل تأمین ارز برای نهاده‌های دامی حل نشود، صنعت طیور مجدداً با بحران جدی مواجه خواهد شد.
وی با ابراز نگرانی تأکید کرد: «ذرت و سویا در کشتی‌ها معطل مانده و به دلیل عدم تخصیص ارز، امکان تخلیه ندارند. این نهاده‌ها در حال از دست دادن ارزش خوراکی خود هستند و این مصداق بارز هدررفت منابع کشور است.»
جایگاه جهانی ایران در تولید، ضرورت اصلاح ساختار
طلاکش در پایان به جایگاه ایران در تولید طیور اشاره کرد و گفت: «ما در تولید تخم‌مرغ مقام هشتم و در گوشت مرغ مقام نهم دنیا را داریم. اما کیفیت، رعایت بهداشت و بهره‌وری مصرفی ما در سطح مطلوب جهانی نیست و باید فرهنگ مصرف و ساختارهای جانبی صنعت به شکل اساسی اصلاح شوند.»
با فروکش کردن گرمای تابستان و پایان قطعی‌های برق، مرغداران بار دیگر به ثبات در تولید می‌رسند؛ نشانه‌هایی از کاهش قیمت مرغ در بازار دیده خواهد شد و امید به آرامش در سفره‌ها جان می‌گیرد.
با فروکش کردن گرمای طاقت‌فرسا و بازگشت ثبات به زیرساخت‌های تولید، مرغداران نفس راحتی می‌کشند. حالا که تابستان پرتنش پشت سر گذاشته شده، نشانه‌هایی از بهبود شرایط تولید و کاهش قیمت مرغ در بازار دیده می‌شود.
عبدالمحمد صداقت‌فرد، معاون مدیرکل امور طیور وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به تغییرات اخیر در شرایط اقلیمی و زیرساختی، اعلام کرد: «با توجه به کاهش دمای هوا و اینکه وزیر نیرو بیان کرد که قطعی برق دیگر وجود نخواهد داشت، می‌توان اعلام کرد که دوران تنش و چالش‌های تولید مرغ نیز تمام شد.»
در ماه‌های گذشته، صنعت مرغداری با چالش‌های متعددی مواجه بود. افزایش دمای هوا در تیر و مرداد، موجب تنش گرمایی در مرغداری‌ها شد و بسیاری از تولیدکنندگان ناچار شدند مرغ‌ها را پیش از رسیدن به وزن مطلوب روانه بازار کنند. از سوی دیگر، قطعی‌های مکرر برق و آب، روند تهویه و تغذیه را مختل کرد و سلامت طیور را به خطر انداخت.
با کاهش دما در شهریور و اعلام رسمی پایان قطعی برق، شرایط برای بازگشت به تولید پایدار فراهم شده است. بر اساس آماری که معاون مدیرکل امور طیور وزارت جهاد کشاورزی ارائه داده، تولید مرغ در تیر و مرداد به ترتیب ۱۵۲ و ۱۵۰ میلیون قطعه بوده و پیش‌بینی می‌شود این رقم در شهریور نیز به ۱۵۱ میلیون قطعه برسد. این روند نشان‌دهنده ثبات در جوجه‌ریزی و ظرفیت تولید است.
صداقت‌فرد همچنین پیش‌بینی کرد که با افزایش عرضه و رفع موانع تولید، قیمت مرغ در روزهای آینده کاهش خواهد یافت. این خبر می‌تواند برای خانوارهایی که در ماه‌های اخیر با افزایش قیمت‌ها مواجه بودند، نویدبخش باشد.
در حالی که تابستانی پرتنش برای مرغداران به پایان رسیده، حالا نگاه‌ها به پاییز دوخته شده است؛ فصلی که شاید آرامش دوباره را به سفره‌های مردم بازگرداند.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: براساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته تا پایان شهریور ۱۰ هزارتن تخم مرغ با هدف تنظیم بازار از مرغداران خریداری می‌شود.
حمیدرضا کاشانی رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: قیمت کنونی هرکیلو تخم مرغ درب مرغداری ۵۸ هزارتومان است که پیش بینی می شود تا پایان شهریور با استمرار خرید حمایتی به ۷۵ هزارتومان برسد.
به گفته وی، با توجه به افزایش هزینه تمام شده تولید و عرضه تخم مرغ کمتر از نرخ مصوب، مرغداران طی ۵ ماه اخیر ۲۵ همت متضرر شدند.
کاشانی ادامه داد: اکنون شرایط تامین نهاده دامی با چالش متعددی روبروست که اگر تدبیری در این خصوص اتخاذ نشود، تولید دچار چالش می شود.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن از خرید حمایتی ۳۵ هزارتن تخم مرغ خبر داد و افزود: براساس برنامه ریزی های صورت گرفته تا پایان شهریور تا سقف ۱۰ هزارتن تخم مرغ مازاد در راستای تنظیم بازار از مرغداران خرید حمایتی می شود.
وی گفت: رغم کاهش قیمت تخم مرغ، اما برخی مغازه داران کماکان با نرخ مصوب عرضه می کنند به طوریکه هرشانه تخم مرغ با نرخ ۱۶۰ تا ۱۷۰ هزارتومان بدست مصرف کننده می رسد، درحالیکه با کاهش قیمت درب مرغداری، هرشانه تخم مرغ نباید بالاتر از ۱۳۰ هزارتومان عرضه شود.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن از صادرات ۳۰ هزارتن تخم مرغ از ابتدای سال خبر داد.
به گزارش بازار، حمیدرضا کاشانی رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن از کاهش قیمت تخم مرغ خبر داد و گفت: قیمت کنونی هرکیلو تخم مرغ درب مرغداری ۵۲ تا ۵۳ هزارتومان بوده که نسبت به هفته اخیر ۱۰ تا ۱۲ هزارتومان کاهش داشته است.
به گفته وی، علی رغم کاهش قیمت درب مرغداری، اما قیمت تخم مرغ برای مصرف کننده تغییری نداشته است به طوریکه کماکان هر شانه تخم مرغ با نرخ ۱۷۰ هزارتومان برای مصرف کننده عرضه می شود.
کاشانی با بیان اینکه محدودیتی در خرید حمایتی تخم مرغ نداریم، افزود: با توجه به کاهش قیمت تخم مرغ درب مرغداری در راستای حمایت از مرغداران، خرید تضمینی آغاز شده است و از طرفی به وزارت جهاد پیشنهاد خرید ۱۰ هزارتن تخم مرغ را داده ایم که قرار است از این هفته خرید حمایتی توسط پشتیبانی امور دام انجام شود. گفتنی است در۳ مرحله قبل از ابتدای ۸ هزارتن خرید حمایتی توسط اتحادیه انجام شد.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن درباره آخرین وضعیت صادرات تخم مرغ گفت: بنابر آمار از ابتدای سال تاکنون ۳۰ هزارتن تخم مرغ به بازارهای هدف صادر شده و همواره محدودیتی در صادرات وجود ندارد.
وی پیش بینی کرد که تولید تخم مرغ تیرماه به ۱۱۲ تا ۱۱۵ هزارتن برسد.
حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «امروز صنعت مرغداری ما کاملا مدرن است اما صنعت عرضه و توزیع محصول کاملا سنتی است.» این را دبیرکل فدراسیون طیور ایران در گفت‌وگو با حکیم مهر می‌گوید.
«دکتر فرزاد طلاکش» تصریح می‌کند: «هنوز ۸۰ درصد تخم مرغ کشور به صورت فله‌ای، کثیف، کارتنی و سرخ نشده و به نوعی غیر شناسنامه‌دار عرضه می‌شود، در صورتی که به اندازه کافی در کشور سرمایه‌گذار هست و اگر همین امروز دامپزشکی دستور دهد و بگوید از هفته آینده کل تخم‌مرغ‌های کشور باید بسته‌بندی شود، امکانات زیرساختی آن بدون هیچ نیازی به سرمایه اضافی در کشور وجود دارد و کاملا شدنی است، اما متاسفانه عزمی ندارند و جرات هم نمی‌کنند.»
حکیم مهر: آقای دکتر، آخرین آمار سرانه مصرف تخم‌مرغ در کشور چقدر است و وضعیت آن در مقایسه با سال‌های گذشته چگونه است؟
سرانه مصرف تخم مرغ در ایران در سال ۱۴۰۱ معادل ۲۴۹ عدد بوده است. البته قابل توجه است در همه جای دنیا سرانه مصرف را معادل کل مصرف تخم‌مرغ به صورت مصرف مستقیم یا غیرمستقیم که در صنعت غذا، قنادی و… هم استفاده می‌شود، محاسبه می‌کنند. در ایران خوشبختانه این عدد در سال ۱۴۰۱ به ۲۴۹ رسیده که نسبت به سال‌های گذشته، رشد خوبی داشته است. ما در سال ۱۳۸۸ فعالیت‌های مربوط به ستاد کشوری ترویج مصرف تخم‌مرغ را شروع کردیم. آن موقع سرانه مصرف ما ۱۶۱ عدد بوده و می‌بینید که ظرف ۱۳ سال یک رشد قابل توجه پیدا کرده است. در سال ۱۴۰۰ سرانه مصرف ۲۳۵ عدد و این رقم در سال ۱۳۹۹ عدد ۲۲۶ بوده است. لذا به طور کلی در این زمینه شاهد رشد خوبی بوده‌ایم.
حکیم مهر: آیا نمی‌توان گفت که رشد مصرف تخم‌مرغ ناشی از عدم توانایی مردم در خرید گوشت بوده و به نوعی مردم تخم‌مرغ را جایگزین گوشت کرده‌اند؟
ما وقتی از لحاظ اقتصادی روی این مساله مطالعه می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که این فرضیه نادرست است. در واقع علت این است که مردم تخم‌مرغ را به‌عنوان یک جایگزین پروتئینی و منبع پروتئینی قابل قبول پذیرفته‌اند، در صورتی که قدیم‌ها که مردم با موضوع کلسترول تخم‌مرغ مشکل داشتند، عمدتا حاضر بودند که سویا و جگر مرغ بخورند ولی تخم‌مرغ نخورند. خوشبختانه امروز این وضعیت وجود ندارد و بدلیل انتشار مطالب علمی گسترده در فضای مجازی و آشنایی عموم مردم و متخصصین با باورهای غلط به موضع کلسترول های غذایی و به‌ویژه تخم‌مرغ و ویژگی‌های منحصر به‌فرد تغذیه با تخم‌مرغ، سرانه مصرف تخم‌مرغ در همه گروه‌های برخوردار و غیربرخوردار بالا رفته و قابل قبول است.
حکیم مهر: نقش دامپزشکی در رونق صنعت مرغ تخمگذار چیست؟
واقعیت این است دامپزشکی در رونق صنعت مرغ تخمگذار نقش زیادی ندارد، چون وظیفه سازمان دامپزشکی اساسا حفظ بهداشت و کنترل و پیشگیری بیماری‌ها است و ما در شرایط عادی، کمترین چالش را در حوزه مرغ تخمگذار داریم. اما وقتی مساله بیماری‌های نوپدید و حاد مثل آنفلوانزا پیش می‌آِید، نقش دامپزشکی به اصطلاح هزار درصد می‌شود. یعنی اگر سازمان دامپزشکی نقش خود را درست بازی کند، کاملا در حفظ این صنعت کوشاست و به همین خاطر ما همیشه از دولت درخواست کردیم که در این مواقع دامپزشکی را تنها نگذارد و به نوعی علاوه‌بر کمک لجستیک، کمک مالی هم بکند. به هر حال دامپزشکی به تنهایی از عهده این کار برنمی‌آید و اگر خدای نکرده دولت سهل‌انگاری کند یا دامپزشکی وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، همان اتفاقی می‌افتد که سال ۹۶ رخ داد و تقریبا یک‌سوم صنعت مرغ تخمگذار ما به دلیل بیماری آنفلوانزا از بین رفتند. لذا در اینجا ما می‌توانیم نقش دامپزشکی را در کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها خیلی حساس و مهم بدانیم.
اما در مورد بحث توسعه، آنچه که سازمان دامپزشکی می‌تواند نقش داشته باشد، در بحث کیفیت محصول است. یعنی امروز صنعت مرغداری ما کاملا مدرن است اما صنعت عرضه و توزیع محصول کاملا سنتی است. هنوز ۸۰ درصد تخم مرغ کشور به صورت فله‌ای، کثیف، کارتنی و سرت نشده و به نوعی غیر شناسنامه‌دار عرضه می‌شود، در صورتی که به اندازه کافی در کشور سرمایه‌گذاری هست و اگر همین امروز سازمان دامپزشکی دستور دهد و بگوید از هفته آینده کل تخم‌مرغ‌های کشور باید بسته‌بندی شود، امکانات زیرساختی آن بدون هیچ نیازی به سرمایه اضافی در کشور وجود دارد و کاملا شدنی است، اما متاسفانه عزمی ندارند و به‌دلایل سیاست‌های غیر قابل دفاع تنظیم بازاری، جرات هم نمی‌کنند.
حکیم مهر: چرا جرات نمی‌کنند؟
چون تصور می‌کنند که اگر تخم مرغ بسته‌بندی شود، گران می‌شود و این گران شدن می‌تواند اقتصاد سیاسی کشور را در این حوزه به چالش بکشد، در صورتی که این حرف اشتباه است، چون باید دورریز تخم‌مرغ فله را هم در نظر گرفت. مثلا تخم‌مرغی که نوک‌زده و ترک‌دار و کثیف است یا زمانی که آن را در خانه می‌شکنند، زرده و سفیده تخم مرغ در هم شده است. هزینه‌ای که مردم بابت این ضایعات بصورت نامحسوس می‌دهند، از پولی که به ظاهر اضافه‌تر برای خرید بسته‌بندی پرداخت می‌کنند، بیشتر است و حتی می‌توان گفت که مردم در محصول بسته‌بندی، سود هم می‌کنند. کمااینکه یا کل آن را مصرف می‌کنند یا اگر خدای نکرده اشکالی داشته باشد، قابلیت پیگیری دارد ولی در تخم‌مرغ فله‌ای، امکان هیچ پیگیری و ردیابی محصول وجود ندارد.
بنابراین اگر بخواهیم نقش دامپزشکی را در نظر بگیریم، در این موضوع می‌تواند نقش اساسی داشته باشد. زمانی که محصول شناسنامه‌دار شود و کیفیت پیدا کند، هم بهداشت و کنترل کیفیت در مرغداری بالا می‌رود و هم انگیزه برای اینکه کشورهای دیگر به سراغ ما بیایند و صادرات تخم‌مرغ بالاتر رود بیشتر می‌شود که خود این به معنای توسعه صنعت مرغ تخمگذار است.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
