دبیرانجمن کشتارگاه و صنایع بسته بندی طیور گفت: در شرایط کنونی عرضه و تقاضا با یکدیگر همخوانی ندارد که همین امر منجر به نوسان قیمت مرغ در بازار شده است.
مهدی یوسف خانی دبیر انجمن کشتارگاه ها و صنایع بسته بندی طیور گفت: در شرایط کنونی عرضه و تقاضا با یکدیگر همخوانی ندارد که همین امر منجر به نوسان قیمت مرغ در بازار شده است.
وی با بیان اینکه جوجه ریزی ماهانه ۱۲۰ میلیون قطعه جوابگوی نیاز کشور است، افزود: افزایش قیمت گوشت قرمز یکی از عوامل ازدیاد تقاضا برای خرید گوشت مرغ است.
یوسف خانی ادامه داد: بخش قابل توجهی از تولید در اختیار زنجیره هاست که براین اساس عرضه مرغ برای خارج از زنجیره ها کم است.
دبیرانجمن کشتارگاه ها و صنایع بسته بندی طیور با اشاره به علل دیگر افزایش قیمت مرغ در بازار بیان کرد: آمار جوجه ریزی نادرست است که در نهایت آمار غلط جوجه ریزی و کاهش تولید عامل اصلی التهاب بازار است. گفتنی است اگر میزان ۱۵۰ میلیون قطعه جوجه ریزی درست باشد، نباید در عرضه مرغ و بازار دچار چالش باشیم.
وی قیمت کنونی هرکیلو مرغ گرم در خرده فروشی ها را ۱۵۵ تا ۱۶۰ هزارتومان اعلام کرد و افزود: وزارت جهاد قیمت منطقی هرکیلو مرغ برای مصرف کننده را ۱۲۰ هزارتومان اعلام کرده است.
یوسف خانی نیاز روزانه مرغ استان تهران را ۱۸۰۰ تن و کشور را ۸ هزارتن اعلام کرد.
دبیر انجمن کشتارگاه ها و صنایع بسته بندی طیور درباره آینده بازار مرغ گفت: با تامین به موقع نهاده های دامی و جوجه ریزی مناسب پیش بینی می شود که بازار متعادل شود.
قیمت مرغ در بازار خردهفروشی به حدود ۱۴۵ هزار تومان افزایش یافته است؛ فعالان این صنف، کمبود شدید نهادههای دامی ناشی از کاهش واردات و تأخیرهای چند ماهه در تخصیص ارز توسط بانک مرکزی را دلیل اصلی این گرانی اعلام میکنند.
در حالی که دولت همچنان نرخ 28 هزار و 500 تومانی را برای کالاهای اساسی مبنا قرار داده، قیمت مرغ در بازار خردهفروشی افزایش یافته و به حدود 145 هزار تومان رسیده است. بررسیهای میدانی و اظهارات فعالان صنف طیور نشان میدهد کمبود نهادههای دامی و مشکلات تأمین ارز اصلیترین دلایل رشد قیمت هستند.
سید جلال طیبا، عضو هیئت مدیره اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور ایران، در ارائه ای در اتاق ایران با اشاره به این موضوع گفت: بر اساس آمار رسمی، سال گذشته در سامانه بازارگاه 11 میلیون تن ذرت، 2 میلیون و 800 هزار تن جو و 4 میلیون و 600 هزار تن کنجاله جذب مرغداریها شده بود، اما در پنجماهه نخست امسال میزان واردات این نهادهها کاهش داشته است.
او افزود: در سال گذشته قیمت مصوب هر کیلوگرم ذرت 11.3 هزار تومان بوده و قیمت فروش در بازار آزاد نیز در محدوده یا پایینتر از قیمت مصوب بوده است؛ اما از اواخر سال، قیمت بازار آزاد بهشدت از قیمت مصوب بالاتر رفت و قیمت هر کیلوگرم ذرت تا 22 هزار تومان رسید.
رئیس اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور ایران با تشریح دلایل این اتفاق، اظهار کرد: در سال 1403 واردات کالاهای اساسی 11 درصد افزایش داشت اما امسال 6 درصد کاهش وزن داشتیم و این موضوع مستقیماً بر عرضه نهاده دامی در بازار تأثیر داشته است.
این کاهش واردات باعث افت عرضه نهادههای دامی در بازار شده و قیمت خوراک مرغ را تا دو برابر نرخ مصوب بالا برده است؛ بهگونهای که مرغداران به جای 8 تا 10 هزار تومان سالهای قبل، اکنون ذرت و کنجاله را بعضاً با نرخ 20 تا 22 هزار تومان تهیه میکنند.
طیبا ادامه داد: وقتی گوشت قرمز در سبد مصرف کاهش پیدا کرده و تقاضا برای گوشت مرغ افزایش پیدا کرده، باید عرضه نهاده به این بخش بیشتر شود اما شاهد کاهش عرضه بودیم و همین مسئله تولیدکنندگان مرغ را با چالش مواجه کرد.
وی در ادامه افزود: همانطور که در جدول زیر مشخص است، جمع کل واردات ذرت، جو، کنجاله سویا و دانه سویا 6 درصد نسبت به پنج ماهه سال گذشته 6 درصد کاهش را به لحاظ وزنی و 14 درصد به لحاظ ارزش را تجربه کرده است.
فعالان بخش خصوصی میگویند علت اصلی کاهش عرضه نهادهها، کندی در تخصیص ارز توسط بانک مرکزی است. به گفته آنها، فرآیندی که سال گذشته حداکثر سه ماه طول میکشید اکنون هشت ماه یا بیشتر به طول میانجامد و این مسئله باعث کمبود نقدینگی و کاهش توان واردات شده است.
این فعال اقتصادی همچنین تأکید کرد: در حالی که مصرف گوشت قرمز در سبد خانوار کاهش یافته و تقاضا برای مرغ افزایش پیدا کرده، لازم بود واردات نهادههای دامی افزایش یابد، اما به دلیل تأخیرهای ارزی و محدودیتهای اداری این امر محقق نشد.
وی خاطرنشان کرد: اتاق بازرگانی و تشکلهای خصوصی بارها این موضوع را به بانک مرکزی منتقل کردهاند و امیدواریم با تسهیل پرداخت ارز و هماهنگی بین دستگاهها، مشکلات نهادههای دامی حل شود تا قیمت مرغ برای مصرفکننده تثبیت شود.
بازار غلات اوکراین در فصل ۲۶-۲۰۲۵ روندی باثبات اما همراه با چالشهای ساختاری را تجربه میکند.
تا تاریخ ۱۱ سپتامبر، مجموع برداشت غلات و دانههای روغنی به ۳۳.۶ میلیون تن رسید که شامل ۲۲.۲ میلیون تن گندم، ۵.۳ میلیون تن جو، ۳.۲۵ میلیون تن کلزا، ۸۸۵ هزار تن دانه آفتابگردان و ۳۵۴ هزار تن سویا است.
صادرات گندم از ابتدای فصل تاکنون به ۴ میلیون تن رسیده که پایینتر از ۶ میلیون تن سال گذشته است، اما از نظر الگوی فصلی نزدیک به سالهای ۲۳-۲۰۲۲ و ۲۴-۲۰۲۳ میباشد که در ادامه فصل با شتاب بیشتری انجام شد. قیمت فوب گندم اوکراین در محدوده ۲۲۷ تا ۲۳۰ دلار در هر تن قرار دارد و با توجه به رشد هزینههای حمل و افزایش عوارض صادراتی روسیه، موقعیت رقابتی مناسبی برای جذب تقاضا از سوی خریداران بهویژه در خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد کرده است. همچنین کشت غلات زمستانه آغاز شده و سطح زیرکشت گندم زمستانه برای سال ۲۰۲۶ حدود ۴.۷۸ میلیون هکتار برآورد میشود.
صادرات ذرت طی ماههای ژوئیه تا سپتامبر تنها به ۹۰۰ هزار تن رسید که بهطور محسوسی کمتر از ۲.۷ میلیون تن در مدت مشابه سال قبل است. صادرات جو نیز در همین بازه حدود ۸۰۰ هزار تن برآورد میشود که عمدتاً مقصد آن چین بوده است. قیمت فوب ذرت دریای سیاه در سطح ٢٢٠-٢٣٠ دلار در هر تن ثابت مانده، اما حضور پررنگ آرژانتین با معافیت مالیاتی صادرات تا پایان اکتبر، فضای رشد قیمتی را محدود کرده است. در بازار جو نیز قیمت فوب در بنادر رنی و ایزمایل بین ٢٢٥ تا ٢٣٠ دلار در هر تن تثبیت شده است. برداشت آفتابگردان با تأخیر نسبت به سال گذشته و عملکردی ضعیفتر آغاز شده، هرچند با سرعت گرفتن فعالیتهای میدانی انتظار میرود حجم عرضه افزایش یابد. بهطور کلی اوکراین همچنان یکی از تأمینکنندگان کلیدی و رقابتی در حوزه دریای سیاه باقی مانده، اما در کوتاهمدت فشارهای لجستیکی، رقابت روسیه و کندی صادرات ذرت بر بازار این کشور سایه انداخته است.
در زير، روند قيمت كنجاله آفتاب را تحويل ترمينال هاى سه بندر اصلى اكراين، بررسى ميكنيم.
بازار غلات آرژانتین در روزهای اخیر تحتتأثیر تصمیم دولت برای تعلیق موقت عوارض صادراتی بهمنظور تقویت ذخایر ارزی و تثبیت پزو دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. قیمت ذرت تحويل ترمينال ها در مسير رودخانه در حدود ٢٠٠ تا ٢٠٥ دلار در هر تن تثبیت شده و همچنان در رقابت با قیمتهای حوزه خليج امريكا قرار دارد.
از سوى ديگر، پیشرفت کشت ذرت به ۶.۲ درصد سطح موردنظر رسیده که نسبت به سال گذشته سریعتر است و از رطوبت کافی خاک حمایت میگیرد .
در بخش گندم، بارشهای شدید در بوئنوسآیرس ریسک بیماریهای قارچی را افزایش داده، هرچند شرایط کلی کشت همچنان قابلقبول ارزیابی میشود .
قیمت جو تحويل بنادر «نکوچئا/باهیا بلانکا» نیز در سطح ٢٣٠-٢٣٥ دلار در هر تن بدون تغییر باقی مانده و همراستا با قيمت هاى حوزه دریای سیاه است .
با وجود بیثباتی سیاسی و چالشهای دولت مایلی در کنگره، لغو عوارض فعلاً فرصتی کوتاهمدت برای بهبود جریان صادرات و تقویت درآمد ارزی فراهم کرده است .
در بازار سویا، تحولات پررنگتری مشاهده میشود. چین از زمان لغو عوارض تاکنون حدود ۲۰ محموله معادل ۱.۳ میلیون تن دانه سویا از آرژانتین خریداری کرده است؛ بیشتر این محمولهها برای بارگیری در ماه نوامبر و بخشی نیز از برداشت جدید ۲۰۲۶ برنامهریزی شدهاند.
این خریدها که با پریمیوم حدود ۲ دلار به ازای هر بوشل نسبت به قرارداد شیکاگو صورت گرفته، به چین امکان داده تا در بازهای که معمولاً تحت سیطره صادرات آمریکا است، نیاز خود را از آمریکای جنوبی تأمین کند . ثبت صادرات سویا در سپتامبر به سطح بیسابقه ۲.۲ میلیون تن رسیده که در مقایسه با تنها ٣٠٠ هزار تن سال گذشته جهش قابلتوجهی است .
انتظار میرود تا پیش از موعد ۳۱ اکتبر یا رسیدن به سقف ۷ میلیارد دلار، چین به خریدهای بیشتر ادامه دهد و نقش آرژانتین در پر کردن شکاف وارداتی این کشور تقویت شود.
در این میان، حاشیه سود واحدهای روغنکشی همچنان محدود مانده و ارزش کنجاله سویا تحويل بنادر در حدود ٣٠٠-٣٠٥ دلار در هر تن است .
در مجموع، آرژانتین با اتکا به سیاستهای حمایتی توانسته جایگاه خود را در بازار جهانی سویا، ذرت و جو تقویت کند، هرچند تداوم این روند به شرایط آبوهوایی و فضای سیاسی داخلی وابسته خواهد بود.
در زير، روند ميزان اعمال تعرفه هاى صادراتى را از سال ٢٠١٥ طى چهار دولت، بررسى ميكنيم.
بازار ذرت برزیل در هفته گذشته ثبات نسبی داشت و متوسط قيمت تحويل بندر سانتوس جهت دوره حمل نوامبر در محدوده ۲۱۱ تا ۲۱۲ دلار در هر تن باقی ماند. حجم فروش کشاورزان کاهش محسوسی داشت و به حدود ۱٫۲ میلیون تن رسید، در حالی که هفته قبل ۱٫۸۵ میلیون تن گزارش شده بود.
دلیل اصلی این افت، حاشیه سود ضعیف در صادرات و جذابیت بیشتر فروش در بازار داخلی عنوان شد. با این حال، چین بهعنوان خریدار کلیدی همچنان فعال است، بطوريكه در ماه آگوست حدود ۴۰۰ هزار تن ذرت از برزیل به چین صادر و برای سپتامبر نیز ۶۴۵ هزار تن در صف بارگیری قرار دارد.
بر اساس گزارش Conab، تولید ذرت برزیل در فصل ۲۶-۲۰۲۵ حدود ۱۳۸٫۳ میلیون تن برآورد میشود و صادرات به ۴۶٫۵ میلیون تن خواهد رسید. با وجود این، رقابت شدید آمریکا و حوزه دریای سیاه همچنان بر موقعیت صادراتی برزیل فشار وارد میکند.
در بخش سویا، برزیل همچنان در مرکز جریانهای تجاری جهانی قرار دارد و چین تقریباً خریدهای خود را از مبدأ آمریکا متوقف کرده است.
متوسط قيمت تحويل بندر سانتوس برای حمل نوامبر حدود ۴۴۸ تا ۴۴۹ دلار در هر تن بود که بدنبال افت معاملات شیکاگو پس از گفتوگوی ترامپ–شی کاهش یافت.
چشمانداز Conab برای سال ۲۶-۲۰۲۵ ركورد تولید ۱۷۷٫۷ میلیون تن سویا و صادرات ۱۱۲ میلیون تن است که جایگاه برزیل را بهعنوان تأمینکننده اصلی تثبیت میکند.
از سوى ديگر، کشت اولیه فصل بعد در استان ماتو گروسو آغاز شده، اما ریسکهای آبوهوایی ناشی از احتمال وقوع لانینیا میتواند بر عملکرد آتی تأثیر بگذارد.
در کوتاهمدت، تقاضای قوی چین محرک اصلی قیمتهاست و پیشبینی میشود صادرات سویا از آمریکای جنوبی به چین در سپتامبر تا دسامبر به حدود ۲۶ میلیون تن برسد که تقریباً دو برابر سال گذشته است.
در زير، متوسط روند قيمت دانه سويا را طى سه ماه قبل تحويل دو بندر سانتوس و پاراناگوا برزيل، بررسى ميكنيم.
بازار جهانی کنجاله سویا در شرایطی متناقض قرار داشته و آمریکای جنوبی همچنان بازیگر اصلی تعیینکننده روندهاست.
در آرژانتین، قیمتهای فوب تحويل بنادر در سطح ۳۰۵ تا ٣١٠ دلار در هر تن معامله میشود که اندکی پایینتر از برزیل با نرخ ٣١٠ تا ٣١٥ دلار در هر تن است . صادرات مستقیم دانه سویا از آرژانتین به چین در ماه جاری بهطور کمسابقهای افزایش یافته و بخش قابلتوجهی از عرضه بهجای استحصال دانه به سمت صادرات رفته است، موضوعی که عرضه کنجاله در بازار داخلی را محدود کرده است .
در برزیل نیز پیشبینی میشود تولید سویا در سال ۲۶-۲۰۲۵ به رکورد ۱۷۷٫۷ میلیون تن برسد كه ميتواند تولید کنجاله سويا را به حدود ۵۹ میلیون تن افزایش دهد.
با این وجود، کندی فروش کشاورزان و بالا بودن پریمیوم صادراتی موجب تقویت بازار شده و در کنار کاهش صادرات ایالات متحده، نقش آمریکای جنوبی در بازار جهانی کنجاله پررنگتر گردیده است.
در ایالات متحده، قیمتهای آتی کنجاله سویا با اندکی افت همراه بود و قرارداد اکتبر در محدوده ۲۸۳ دلار به ازای هر تن و دسامبر در حدود ۲۸۵ دلار بسته شد . براساس گزارش وزارت کشاورزی آمریکا، کیفیت دانه سويا در مزارع حدود ۶۳ درصد خوب تا عالی ارزیابی شده که کمتر از سال گذشته است هرچند كه خشکسالی اخیر نگرانیهایی در خصوص ميزان عملكردها ایجاد کرده است، بطوريكه عملکرد سویا توسط به حدود ۵۲٫۵ بوشل در هر ایکر کاهش یافته و این امر میتواند فشار بر عرضه داخلی را افزایش دهد .
با وجود این، انتظار میرود استحصال دانه در آمریکا به رکورد ۶۹٫۳ میلیون تن برسد كه مشخصاً تداوم عرضه کنجاله به بخش خوراک دام را تضمین مى كند .
در مجموع، در حالی که آمریکای جنوبی مرکز ثقل رقابت صادراتی است، ریسکهای آبوهوایی در برزیل و آرژانتین بههمراه نوسانات تقاضای چین، مسیر آتی قیمت کنجاله سویا در سهماهه پایانی سال را مشخص خواهد کرد.
در زير، متوسط روند قيمت كنجاله سويا آرژانتين را طى ٥ سال، بررسى ميكنيم.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه مشکلات سامانه بازارگاه و تأمین ارز برای واردات نهادههای دامی ادامه دارد، گفت: تعلل در تأمین نهادههای دامی آینده بازار گوشت را تهدید میکند.
حامد یزدیان، عضو هیئترئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس با اشاره به برگزاری جلسات متعدد کمیسیون با تشکلهای دامداری و دستگاههای دولتی و بازدید از بندر امام خمینی (ره)، گفت: متأسفانه هنوز تغییر محسوسی در بازار نهادههای دامی مشاهده نمیشود؛ برخی دامداریهای کوچک توانستهاند از سامانه بازارگاه نهاده دریافت کنند، اما دامداریهای بزرگ همچنان با مشکل مواجه هستند.
وی افزود: در بنادر کمبود جدی نهاده دیده نمیشود اما نگرانی اصلی مربوط به ماههای آینده است و تأمین مداوم نهاده باید به صورت جدی مدیریت شود. کمیسیون کشاورزی پیگیر موضوع است تا مشکلی در روند تولید به وجود نیاید.
یزدیان با بیان اینکه وضعیت فعلی سامانه بازارگاه و تعهدات وزارت جهاد کشاورزی مطلوب نیست، تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی باید اقدامات جدیتری در این زمینه انجام دهد و بانک مرکزی و وزارت اقتصاد نیز در تأمین ارز همکاری لازم را داشته باشند.
عضو هیئترئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به موانع تأمین ارز برای واردات نهادههای دامی، یادآور شد: اگر این روند ادامه پیدا کند، کمبود نهادهها آثار خود را در تولید و در نهایت افزایش قیمت گوشت قرمز و گوشت مرغ در بازار نشان خواهد داد.
بازار غلات ترکیه در ماههای اخیر تحت تأثیر رشد واردات دانههای روغنی و افزایش تقاضای نهادههای دامی قرار گرفته است. طی ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۵، این کشور حدود ۲.۹ میلیون تن سویا عمدتاً از برزیل و بخشی از آمریکا، اوکراین و کانادا وارد کرده است. همچنین واردات ۳۸۸ هزار تن کنجاله سویا، بیشتر از آرژانتین، اوکراین و روسیه انجام شد که در کنار روغن كشى داخلی و تولید كنجاله، نیاز رو به رشد صنعت خوراک دام ترکیه را تأمین میکند. در بخش غلات نیز ترکیه همچنان یکی از واردکنندگان اصلی گندم خوراکی، ذرت و جو از دریای سیاه باقی مانده و معاملات رسمی و خصوصی برای تأمین مداوم این کالاها ادامه دارد. در همین راستا، گزارشهای اخیر نشان میدهد خریداران ترک بهطور ویژه بر رقابتپذیری ذرت و جو اوکراین و روسیه متمرکز هستند، در حالی که نوسانات نرخ ارز و کرایه حمل همچنان نقش تعیینکنندهای در روند خریدها دارند.
از منظر قیمتی، فشار ناشى از برداشت بالا در روسیه و اوکراین موجب کاهش مقطعى قيمت گندم و ذرت در ابتداء فصل برداشت از حوزه دریای سیاه شده، از سوى ديگر خریداران ترک به دلیل کیفیت، ذرت برزیل را حتی با وجود پریمیوم قیمتی ترجیح میدهند.
همزمان رشد بخش صنعت طیور و دامداری، سطح بالای تقاضا برای خوراک دام را حفظ کرده و نیاز به واردات را تقویت میکند. افزایش اخیر قیمت کنجاله سویا در آمریکای جنوبی نیز هزینههای جایگزینی خوراک برای ترکیه را بالا برده است. در مجموع انتظار میرود این کشور تا پایان سال ۲۰۲۵ همچنان بهعنوان یکی از واردکنندگان اصلی سویا، کنجاله سویا، ذرت و جو در منطقه باقی بماند، در حالیکه ضعف ارزش لیر و تغییرات نرخ حمل بینالمللی، فشار بیشتری بر حاشیه سود واردکنندگان وارد خواهد کرد.
در زير، ميزان و سهم صادركنندگان دانه و كنجاله سويا از ابتداء سال جارى تا ماه آگوست به تركيه را بررسى ميكنيم.
بازار جهانی ذرت در آستانه سهماهه پایانی سال جارى با چشمانداز عرضه فراوان اما تقاضای شکننده قرار دارد.
وزارت کشاورزی آمریکا تولید را به رکورد تاریخی ۱۶.۸ میلیارد بوشل افزایش داده است؛ سطحی که بالاترین میزان کشت از سال ۱۹۳۳ به شمار میرود، هرچند عملکرد به حدود ١٨٧ بوشل در هكتار کاهش یافته است. کیفیت ذرت در مزارع نسبتاً افت داشته و نگرانیهایی از شیوع بیماری در کمربند كاشت ذرت وجود دارد، با این حال موجودیها همچنان در سطحی بسیار بالا برآورد میشود. در برزیل، پیشبینی تولید ۲۰۲۴/۲۵ به ۱۴۰ میلیون تن افزايش یافته و صادرات سپتامبر در سطح قابلتوجه ۷ میلیون تن پیشبینی میشود.
در آرژانتین نیز برداشت سال جاری حدود ۵۰ میلیون تن است و در صورت شرایط جوی مساعد، احتمال دستیابی به رکورد ۶۱ میلیون تن در فصل ۲۰۲۵/۲۶ وجود دارد. با این حال، رقابت سنگین با آمریکا در نیمه نخست سال، صادرات برزیل را محدود كرده و نشانههایی از تغییر مسیر جریانهای تجاری جهانی را نمایان ساخته است.
در سمت تقاضا، هرچند تولید اتانول در ایالات متحده رشد داشته است، افزایش موجودیها خطر کاهش مصرف را در صورت تغییر سیاستهای سوختی تقویت میکند.
در آسیا، کره جنوبی و دیگر خریداران سنتى با برگزارى مناقصات فعال ماندهاند، اما غیبت مستمر چین در بازار آمریکا چشمانداز صادرات این کشور را تضعیف کرده است.
اروپا نیز با افت تولید در شرق، تقاضای کمتری نشان میدهد و صادرات اوکراین به دلیل محدودیتهای لجستیکی با کندی پیش میرود.
فشار عرضه در قیمتها مشهود است بطوريكه ذرت آمریکا در خلیج مکزیک حدود ٢٠٠~٢١٠ دلار در هر تن، آرژانتین در نزدیکی ١٩٥~٢٠٠ دلار و اوکراین در حدود ٢١٥~٢٢٥ دلار معامله میشود.
در مجموع، چشمانداز سهماهه پایانی سال نشان از بازاری با عرضه فراوان و ریسک نزولی قیمت دارد، مگر آنکه تقاضا در بخشهایی مانند اتانول و بازارهای آسیایی بهطور محسوسی افزایش یابد.