آمارهای منتشر شده از مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳، مرغ به عنوان محبوب‌ترین منبع پروتئینی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی همچنان در صدر قرار دارد. با توجه به رشد روزافزون جمعیت و نیاز به منابع پروتئینی با قیمت مناسب، گوشت طیور نقش کلیدی خود را در تامین نیازهای غذایی مردم حفظ کرده است.
بر اساس نتایج طرح آمارگیری از کشتارگاه‌های طیور، گوشت مرغ با سهم شگفت‌انگیز ۹۷.۱ درصدی از کل وزن لاشه‌های مصرفی، به عنوان یک گزینه بی‌رقیب در میان گوشت‌های سفید در بازار شناخته می‌شود. در مجموع، ۲٬۶۰۵ هزار تن گوشت مرغ از ۱٬۳۷۸ میلیون قطعه مرغ در کشور تولید شده که نشان‌دهنده تداوم نقش مرغ در تامین پروتئین حیوانی برای خانواده‌ها است.
استان گلستان پیشتاز تولید مرغ
در این میان، استان گلستان با تولید ۲۹۸ هزار تن گوشت مرغ – که معادل حدود ۱۱ درصد از کل تولید کشور است – و کشتار ۱۵۸ میلیون قطعه مرغ، نقش بسیار مهمی در تامین نیازهای کشور ایفا می‌کند. این استان به عنوان بزرگترین تولیدکننده گوشت مرغ در ایران شناخته می‌شود و توانسته است با تکیه بر زیرساخت‌های مناسب، به رشد این صنعت کمک کند.
نوآوری و تنوع در دیگر طیور
در حالی که مرغ غالب‌ترین نوعگوشت است، سهم سایر طیور نظیر بوقلمون، بلدرچین، شترمرغ و مرغ تخم‌گذار تنها ۲.۹ درصد از کل وزن لاشه‌های قابل مصرف طیور را به خود اختصاص می‌دهد. این رقم که معادل ۷۷ هزار تن است، نشانگر روند تدریجی تنوع در مصرف گوشت سفید در کشور است.
استان اصفهان به دلیل پیشتاز بودن در تولید گوشت بوقلمون و شترمرغ به‌عنوان یک مرکز مهم شناخته می‌شود. در این استان، ۱٬۱۷۵ هزار قطعه بوقلمون به میزان ۱۲٬۸۸۲ تن و همچنین ۱۷ هزار قطعه شترمرغ به میزان ۷۴۷ تن تولید می‌شوند. این موفقیت می‌تواند ناشی از وجود زیرساخت‌های قوی و تخصص در پرورش طیور خاص باشد.
استان یزد نیز با تولید ۳٬۷۰۰ هزار قطعه بلدرچین (معادل ۷۷۶ تن) در زمینه تولید این نوع گوشت در کشور در حال رشد است. این امر نشان‌دهنده تخصص و توانایی‌های موجود در این استان برای توسعه صنعت پرورش بلدرچین می‌باشد.
در بخش تولید طیور خاص مانند مرغ‌های مادر، تخم‌گذار و کبک، استان البرز با تولید ۷٬۷۳۶ هزار قطعه و ۱۱٬۸۷۹ تن وزن گوشت در این زمینه نیز درصدر قرار دارد. این آمار قابل توجه نشان‌دهنده سهم بالای مرغ‌های غیرگوشتی در تولید و همچنین ظرفیت صنعتی استان در تنوع پرورش طیور است.
اهمیت طرح آمارگیری برای سیاست‌گذاری غذایی
اجرای این طرح به وسیله مرکز آمار ایران و سازمان دامپزشکی، اطلاعات ضروری و دقیقی را برای سیاست‌گذاران حوزه کشاورزی و امنیت غذایی فراهم کرده است. با پایش مستمر روندهای فصلی و ماهیانه از سال ۱۳۹۹ به بعد، این آمارها ابزار مناسبی برای برنامه‌ریزی و حمایت از تولید، تنظیم بازار و صادرات گوشت طیور به شمار می‌روند.
تداوم جایگاه مرغ در سبد غذایی، تمرکز تولید در استان‌هایی مانند گلستان و اصفهان، و آغاز تنوع در مصرف گوشت سفید، نقاط قوتی هستند که می‌توانند به بهینه‌سازی زنجیره تولید، تقویت زیرساخت‌های دامپروری در مناطق مستعد و توسعه صادرات طیور خاص در ایران کمک کنند.